|
DATOS IDENTIFICATIVOS |
||||||||||
|
Asignatura |
Animación e xestión
sociocultural |
Código |
652G03017 |
|||||||
|
Titulación |
|
Ciclo |
Est. de Grao |
|||||||
|
Créditos, tipo e
calendario |
Cr. totais |
Cr. teóricos |
Cr. prácticos |
Tipo |
Curso |
Período |
||||
|
6 |
3 |
3 |
Obrigatoria |
Segundo |
2º cuadrimestre |
|||||
|
Idioma |
|
|||||||||
|
Departamento |
Pedagoxía e Didáctica |
|||||||||
|
Coordinador/a |
Pose Porto, Hector
Manuel |
Correo electrónico |
hector.pose@udc.es |
|||||||
|
Profesores/as |
|
|||||||||
|
Web |
||||||||||
|
Descrición /
contextualización |
A profesionalización
do/a educador/a social ten na animación e xestión sociocultural un ámbito ben
determinado pola teoría así como pola praxe profesional. Na presente materia,
preténdese poñer a disposición do alumnado, referentes tanto teóricos como prácticos
que redunden nunha formación sólida e diversificada. |
|||||||||
|
COMPETENCIAS DA TITULACIóN |
|
TipoA |
Código |
Específicas |
|
|
A1 |
Coñecer os campos da
educación social e recoñecer novos ámbitos emerxentes. |
|
|
A2 |
Comprender os supostos
e fundamentos históricos, pedagóxicos, psicolóxicos e sociolóxicos da acción
socioeducativa e os seus ámbitos de actuación, valorando as súas
implicacións. |
|
|
A3 |
Analizar as políticas
de benestar social e a lexislación que sustentan os procesos de acción
socioeducativa. |
|
|
A4 |
Distinguir os estadios
evolutivos das persoas, e interpretar as súas implicacións educativas. |
|
|
A5 |
Identificar e analizar
os factores contextuais que afectan os procesos de intervención
socioeducativa. |
|
|
A6 |
Seleccionar diferentes
métodos e técnicas para a planificación e avaliación de programas e servizos.
|
|
|
A7 |
Aplicar metodoloxías
educativas e dinamizadoras da acción socioeducativa. |
|
|
A8 |
Aplicar metodoloxías
educativas e dinamizadoras da acción socioeducativa. |
|
|
A9 |
Deseñar e desenvolver
proxectos, programas e servizos nos diferentes campos de intervención
profesional promovendo a participación e o desenvolvemento comunitario. |
|
|
A10 |
Analizar, difundir,
orientar e desenvolver procesos de promoción cultural. |
|
|
A11 |
Observar, analizar,
interpretar procesos de mediación social, cultural e educativa. |
|
|
A12 |
Mediar en situacións
de risco e conflito. |
|
|
A13 |
Deseñar e levar a cabo
proxectos de investigación elementais aplicables aos diferentes campos de
intervención. |
|
|
A14 |
Identificar e emitir
xuízos razoados sobre problemas socioeducativos para mellorar a práctica
profesional. |
|
|
A15 |
Elaborar e xestionar
medios e recursos para a intervención socioeducativa. |
|
|
A16 |
Comprender a
traxectoria da Educación Social e a configuración do seu campo e identidade
profesional. |
|
|
A17 |
Formar axentes de
intervención socioeducativa e comunitaria. |
|
|
A18 |
Dirixir e coordinar
planos e proxectos socioeducativos. |
|
|
A19 |
Asesorar e supervisar
programas, planos, proxectos e centros socioeducativos. |
|
|
A20 |
Desenvolver unha
disposición favorable ao traballo en contornos multiculturais e
plurilingüísticos. |
|
|
A21 |
Deseñar e implementar
procesos de avaliación de programas e estratexias de intervención
socioeducativa en diversos contextos. |
|
|
A22 |
|
TipoB |
Código |
Transversais |
|
|
B1 |
Elaborar, analizar,
sintetizar, valorar e transmitir criticamente a información. |
|
|
B2 |
Redactar e presentar
informes técnicos, memorias, regulamentos ou calquera outro documento básico
que contribúa a regular a acción socioeducativa. |
|
|
B3 |
Xerar a cultura
profesional colaborativa, fomentando o traballo en rede e integrándose en
grupos interdisciplinares con iniciativa e responsabilidade. |
|
|
B4 |
Deseñar e impulsar
espazos socioeducativos en contextos de diversidade atendendo á igualdade de
xénero, á equidade e respecto aos dereitos humanos, favorecendo o
empoderamento das persoas e colectivos ubicados en situacións de desvantaxe
social. |
|
|
B5 |
Capacidade de mostrar
actitudes coherentes coas concepcións éticas e deontolóxicas propias da
profesión. |
|
|
B6 |
Adquirir e dominar
habilidades comunicativas que permitan transmitir información, ideas e
propostas a diversas audiencias. |
|
TipoC |
Código |
Nucleares |
|
|
C1 |
Expresarse
correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da
comunidade autónoma. |
|
|
C2 |
Dominar a expresión e
a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. |
|
|
C3 |
Utilizar as
ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC)
necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da
súa vida. |
|
|
C4 |
Desenvolverse para o
exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e
solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e
implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
|
|
C5 |
Entender a importancia
da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas
emprendedoras. |
|
|
C6 |
Valorar criticamente o
coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os
problemas cos que deben enfrontarse. |
|
|
C7 |
Asumir como
profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
|
|
C8 |
Valorar a importancia
que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no
avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
|
COMPETENCIAS DA MATERIA |
|
Competencia |
Tipoloxía |
A |
B |
C |
||
|
Coñecer os supostos
básicos e a terminoloxía afín da Animación Sociocultural |
|
A2 |
||||
|
Adquirir e desenvolver
capacidades de análise, reflexión, programación e acción sociocultural nas
comunidades |
|
A6 |
B2 |
C4 |
||
|
Desenvolver as
habilidades comunicativas para interactuar con diversas audiencias |
|
A20 |
B6 |
|
CONTIDOS |
|
Temas |
Subtemas |
|
1. A Animación
Sociocultural: xénese e evolución |
1.1 Aparición do termo
e evolución histórica |
|
2. Ámbitos de
intervención da ASC |
2.1 Diversas
perspectivas segundo tres referentes teóricos |
|
Deseño dun proxecvto
de ASC |
3.1 Fases de
elaboración |
|
4. A Axenda 21 da
Cultura |
|
|
5. Animación e Xestión
Sociocultural |
5.1 Espazos, recursos
e programas a nivel local |
|
METODOLOXíAS |
|
|
Descrición |
|
Lecturas |
Son un conxunto de
textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de
profundización nos contidos traballados. |
|
Sesión maxistral |
Exposición oral
complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas
preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos
e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como
“conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última
modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un
profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración
orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión
da información á audiencia. |
|
Análise de fontes
documentais |
Técnica metodolóxica que
supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos
(fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade,
paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.)
relevantes para a temática da materia con actividades especificamente
deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a
un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a
explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación
de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou
práctico. |
|
Aprendizaxe
colaborativa |
Conxunto de
procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados
con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na
organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa
conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para
optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. |
|
Estudo de casos |
Metodoloxía onde o
suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita
un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de
persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema
concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e
debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo
particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a
través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo. |
|
Discusión dirixida |
Técnica de dinámica de
grupos na que os membros dun grupo discuten de forma libre, informal e
espontánea sobre un tema, aínda que poden estar coordinados por un moderador.
|
|
Proba mixta |
Proba que integra
preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En
canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento.
Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta
múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar
e/ou de asociación. |
|
PLANIFICACIóN |
|
|
Implica atención personalizada |
Computa na avaliación |
A |
F |
B |
C (A B) |
|||||
|
|
|||||||||||
|
Análise de fontes
documentais |
|
|
9 |
1 |
9 |
18 |
|||||
|
Aprendizaxe
colaborativa |
|
|
18 |
0.8 |
14.4 |
32.4 |
|||||
|
Discusión dirixida |
|
|
15 |
0.6 |
9 |
24 |
|||||
|
Estudo de casos |
|
|
7 |
0.8 |
5.6 |
12.6 |
|||||
|
Lecturas |
|
|
2 |
2.3 |
4.6 |
6.6 |
|||||
|
Proba mixta |
|
|
2 |
8 |
16 |
18 |
|||||
|
Sesión maxistral |
|
|
30 |
0 |
0 |
30 |
|||||
|
|
|||||||||||
|
Atención personalizada |
|
|
8.4 |
0 |
0 |
8.4 |
|||||
|
|
|||||||||||
|
|||||||||||
|
ATENCIóN PERSONALIZADA |
|
|
|
AVALIACIóN |
|
|
Descrición |
Cualificación |
|
Proba mixta |
Constará dun exame sen
material respostando aos contidos vinculados á materia. Será un exame con
dúas ou tres preguntas, unha delas a desenvolver e as outras de carácter máis
conciso e breve |
100 |
|
|
||
|
Observacións |
||
|
As persoas que non
acudan a un mínimo dun 80% das sesións de clase, de querer superar a materia
deberán: |
||
|
FONTES DE INFORMACIóN |
|
Bibliografía básica |
|
|
ALBERICH, T. (1994): "Experiencias positivas de
participación ciudadana en municipios españoles". En HERRERA, F. (ed.): Izquierda
europea y poder local. Alfa-Delta, Madrid, pp. 157-173. ALDANONDO, P. e ESCUDERO, J. (2002): La política
cultural en el municipio. Fund. Autor, Madrid. ANDER EGG, E. (1984): Metodología y práctica de la A.
Sociocultural. Humanitas, Bos Aires. ANDER- EGG, E. (1987): Política cultural a nivel municipal.
Humanitas, Bos Aires. ANDER-EGG, E. (1989): La animación y los animadores.
Narcea, Madrid. ARMAS, P. (2003): “Turismo cultural e desenvolvemento
local”. interea visual, nº 1, pp. 28-30. ASENSIO, M. e POL, E. (2002): Nuevos escenarios en
educación. Aprendizaje informal sobre el patrimonio, los museos y la ciudad.
Aique, Buenos Aires. AYTO. BARCELONA (1992): La ciudad educadora.
Barcelona. BESNARD, P. (1991): La animación sociocultural. Paidós,
Barcelona. BONET, L. e outros (2000): Gestión de proyectos
culturales. Ariel, Barcelona. BOUZADA, X. (coord.) (1999): O desenvolvemento comunitario
local. Un reto da sociedade civíl. Galaxia, Vigo. BOUZADA, X. (coord.) (2000): Cultura e concellos: as
estratexias da promoción cultural no ámbito local. Consello da Cultura
Galega, Santiago. BOUZADA, X. (coord.)(2004): Cultura e
Participación. Consello da Cultura Galega, Santiago de Compostela. BUENO, J. R. (1991): Hacia un modelo de servicios
sociales de acción comunitaria. Popular, Madrid. CABALLO, B. e outros (1997): 131 conceptos clave en
Educación Social. Universidade de Santiago, Santiago de Compostela. CABALLO, Mª B. (2001): Los educadores sociales en la
animación sociocultural. Pedagogía Social, nº 8. pp. 199-207. CABALLO, Mª. B. e FRAGUELA, R. (coords.) (2005): A
acción municipal no tempo libre. Deputación da Coruña, A Coruña. CALVO, A. (2002): La animación sociocultural. Una estrategia
educativa para la participación. Alianza editorial, Madrid. CALAF, R. (coord.) (2003): Arte para todos. Miradas
para enseñar y aprender el patrimonio. Trea. Xixón. CAMARERO, C. e GARRIDO, Mª J. (2004): Marketing del
patrimonio cultural. Pirámide, Madrid. CAMPILLO, R. (1998): La gestión y el gestor del
patrimonio cultural. ED. KR, Murcia. CARIDE, J. A. (coord.) (2000): Educación Social y
Políticas Culturales. Facultad de Ciencias da Educación, Santiago de
Compostela. CARRION, M. (1988): Manual de bibliotecas. Fund. GSR,
Salamanca. CEMBRANOS, F. e outros (1988): La A. Sociocultural:
una propuesta metodológica. Popular, Madrid. COLBERT, F. e CUADRADO, M. (2003): Marketing de las
Artes y la Cultura. Ariel Patrimonio, Madrid. COLOM, A. (1987): Modelos de Intervención
Socioeducativa. Narcea, Madrid. CONCELLO DE VIGO (edit.) (2005): Ámbitos de Galicia.
Análise e perspectiva de Galicia do século XXI. Fundación Caixa Galicia e
Concello de Vigo, Vigo. CUADRADO, M. e BERENGUER,G. (2002): El consumo de
servicios culturales. ESIC, Madrid. CUENCA, M. (1984): Educación para el ocio. Actividades
escolares. Cincel, Madrid. DIAZ, A. (1992): Gestión sociocultural. La eficacia
social. Comunidad de Madrid. ESCUDERO, J. (2004): Análisis de la realidad local.
Técnicas y métodos de investigación desde la animación sociocultural.
Narcea. Madrid. FEMP (2002): La política cultural en el municipio.SGAE,
FEMP. Madrid. FERNANDEZ, E. (1991): La política cultural. Trea,
Xixón. FONTAL, O. (2003): La educación patrimonial. Trea,
Xixón. FRANCH, J. e MARTINELL, A. (1994): Animar un proyecto de
educación social. Paidós. Madrid. FROUFE, S. e SANCHEZ, M. (1991): Planificación e
intervención socioeducativa. Amaru, Salamanca. FROUFE, S. e SÁNCHEZ, M. A. (1990): Animación
sociocultural. Nuevos enfoques. Amarú. Salamanca. GONZALEZ, R. (1989): Centros cívicos: presente y futuro.
Cultura y participación. Popular, Madrid. GUTIÉRREZ RUEDA, L. (2001): Métodos para la Animación
Sociocultural. CCS, Madrid. http://www.agenda21cultura.net http://www.portoalegre.rs.gov.br/agenda_21 IBAR, M. e outros (1992): Como organizar y gestionar
una entidad de ASC. Narcea. Madrid. LÓPEZ DE AGUILETA, I. (2000): Cultura y Ciudad.
Trea. Xixón. LÓPEZ DE CEBALLOS, P. (1991): Formación de animadores
y dinámicas de animación. Popular, Madrid. MARCHIONI, M. (1989): Planificación social y organización
de la comunidad. Popular, Madrid. MARIN, R. e PEREZ, G. (1990): Investigación en ASC.
Uned, Madrid. MARTIN, M.T. (coord.) (2000): Planificación y diseño
de proyectos de ASC. Sanz y Torres. Madrid. MERINO, J. V. (1997): Programas de Animación Sociocultural.
Narcea. Madrid. NOGUEIRAS, L. M. (1996): La práctica y teoría del
Desarrollo Comunitario. Narcea, Madrid. PASTOR, Mª I. (2004): Pedagogía museística. Ariel
Patrimonio, Madrid. PATTE, G. (1988): ¡Dejadles leer! Los niños y las
bibliotecas. Pirene, Barcelona. PÉREZ, M. P. (1994): Como determinar las necesidades
de intervención socioeducativa. Narcea, Madrid. PEREZ SERRANO, G. (1993): Elaboración de proyectos
sociales. Casos prácticos. Narcea. Madrid. PETRUS, A. (coord.) (1997): Pedagogía Social. Ariel.
Madrid. POSE, H. (coord.) (2003a): Actas do interea 2002.
Deputación da Coruña. A Coruña. POSE, H. (2003b): “Creatividade e cidadanía: binomio
fantástico”. interea visual nº 1, pp. 34-36. PUIG, T. (1988): A. Sociocultural, cultura y
territorio. Popular, Madrid. QUINTANA, J. Mª. (1985): Fundamentos de ASC.
Narcea, Madrid. QUINTANA, J. Mª (1993): Los ámbitos profesionales de
la Animación. Narcea, Madrid. REV. INTERUNIV. De PEDAGOGIA SOCIAL (1992): Monográfico “Educación y Desarrollo
Comunitario”. Nº 7. RESOHAZY, R. (1988): El desarrollo comunitario.
Narcea, Madrid. REVISTA DE EDUCACIÓN (2005): Sociedad lectora y
educación. MEC, Madrid. REVISTA GRIAL (1996): Os dilemas da acción cultural.
nº 130. Galaxia. Vigo. REVISTA INTEREA VISUAL: Nºs 0, 1 e 2. Deputación da
Coruña, A Coruña. ROSELLÓ, D. (2004): Diseño y evaluación de
proyectos culturales. Ariel, Barcelona. SANCHEZ, M. (1991): Metodología y práctica de la
participación. Popular, Madrid. SANTCOVSKY, H. (1995): Los actores de la cultura.
Hacer, Barcelona. SANTILLÁN, R.; ARIEL, H. (comp.) (2004): El gestor
cultural: ideas y experiencias para su capacitación. Ediciones CICCUS,
Buenos Aires. SOLER, P. (1995): La animación sociocultural como
metodología y sector profesional del educador social. Claves de Educación
Social. Nº 1. Pp. 28-31. SUBIRATS, J. (Editor) (1999): ¿Existe sociedad civil en
España? Fund. Encuentro, Madrid. TEJERINA, I. (1994): Dramatización y teatro infantil.
SXXI, Madrid. TRILLA, J. (1993): Otras educaciones. Animación
Sociocultural, formación de adultos y ciudad educativa. Anthropos,
Madrid. TRILLA, J. (coord.) (1997): Animación
Sociocultural. Ariel, Barcelona.
UCAR, X. (1992): La animación sociocultural. CEAC,
Barcelona. UCAR, X. (1992): El teatro en la animación
sociocultural. Diagrama, Madrid. ÚCAR, X.; LLENA, A. (coords.) (2006): Miradas y
diálogos en torno a la acción comunitaria. Graó, Barcelona. VV. AA.(1982): La animación sociocultural en los
municipios. Popular, Madrid. VV. AA.(1989): Procesos socioculturales y participación.
Popular, Madrid. VV. AA. (2001): Cultura, Desarrollo y territorio.
Xabide. Vitoria-Gasteiz. VENTOSA, V. (1992): Educación social, animación e
instituciones. CCS, Madrid. VENTOSA, V. (1992): Evaluación de la animación
sociocultural. Popular, Madrid. ------------------ (1996): La expresión dramática como
medio de animación en educación social. Amarú, Salamanca. -------------- (1998): Manual del monitor de tiempo
libre. CCS. Madrid. VICHE, M. (1989): Intervención sociocultural.
Dissabte, Valencia. -------------- (1999): Una pedagogía de la cultura.
Certeza, Zaragoza. VIEITES, M. (1999): Do novo teatro á nova dramaturxia.
Vigo, Xerais. VIEITES, M. (coord.) (2000): Animación teatral.
Teorías, materiais, experiencias. Consello da Cultura Galega, Santiago de
Compostela. XUNTA DE GALICIA (2002): O patrimonio cultural.
Consellaría de Cultura, Comunicación Social e Turismo, Santiago de Compostela. |
|
|
Bibliografía
complementaria |
|
|
RECOMENDACIóNS |